کد مطلب:188749 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:162
حفظ وحدت و یکپارچگی امت
در مكتب شیعه و در بینش اهل بیت (ع)، مسأله ی ولایت، پس از اصل توحید و نبوت، از مهمترین اصول به شمار می آید و تضمین كننده ی حیات اسلام و اجرای قوانین الهی در جامعه ی اسلامی است، و نفی امامت و ولایت معصومین (ع) می تواند ایمان فرد را تا سر حد كفر و انكار سایر اصول تنزل دهد و آسیب پذیر سازد. و بیشترین تأكید گرایش شیعی و خط ولایت بر مسأله امامت است، ولی با همه ی تأكیدی كه نسبت به اصل ولایت و امامت در بینش شیعه و تعالیم خاندان رسالت شده است، ائمه ی معصومین (ع) هرگز درصدد نبوده اند تا موضوع ولایت و امامت را وسیله ی رسیدن به حكومت و قدرت قرار دهند، بلكه آن را ضامن تداوم خط رسالت و هدایت دانسته اند، و حساسیتشان نسبت به مسأله ی امامت، نشأت یافته از حساسیت آنان نسبت به اصل اسلام و قرآن و توحید و رسالت پیامبر (ص) بوده است. هرگاه كه اصل اسلام را در معرض خطر می دیده اند، برای حفظ اسلام و قرآن و توحید، از هیچ كوششی دریغ نكرده، هر موضع بایسته ای را اتخاذ می كرده اند، و چه بسا بنا به مصلحت كلی، از حق مسلم خود چشم می پوشیده اند؛ چنان كه علی بن ابی طالب (ع) بیست و پنج سال از حق مسلم خود صرف نظر كرد، تا جامعه ی نوپای اسلام را از گزند اختلافات و نابسامانی و از هم پاشیده شدن مصون بدارد.
جامعه دور از امامت و ولایت، هر چند جامعه ای كامل و بایسته نیست، اما زمانی كه ملتی به اصل توحید و رسالت پیامبر اكرم (ص) و فروع دین و حشر و قیامت معتقد باشند، ملتی اسلامی است و باید آن را از هجوم كفار و بدخواهان اسلام دور نگاه داشت.
این از جمله خط مشی های سیاسی امام باقر (ع) بود.
آن حضرت چون از سویی پایه های اصولی جامعه ی اسلامی را در معرض تزلزل می دید، و از سوی دیگر، مرزهای مملكت اسلامی را مواجه با حملات بیگانگان و هجوم رومیان می دانست، بر اساس آنچه گفته شد، به حفظ اصل اسلام اهتمام
[ صفحه 148]
ورزید و پیروان خود را از صرف نیرو در مباحث جنجالی و اختلاف برانگیز و تفرقه افكن، نهی فرمود، تا از این طریق جامعه، در برابر كفر جهانی، به صورت یكپارچه و متحد باقی بماند و قادر به دفع حملات دشمن باشد.
در این زمینه می فرمود:
بر شما باد كه از خصومت و درگیری عقیدتی بپرهیزید؛ زیرا چنین مشاجره هایی قلب را فاسد می كند و نفاق را به ارث می گذرد! [1] .
امام (ع) در تعیین مصداق كسانی كه در آیات الهی كنكاش مغرضانه كرده، خداوند آنان را ملامت نموده است می فرماید:
آنان همان كسانی هستند كه در مباحث معرفتی به جدال و درگیری رو می آورند. [2] .
در بیانی دیگر از آن حضرت روایت شده است كه فرمود:
با جدالگران و ستیزه جویان در مباحث عقیدتی، همنشین نشوید؛ زیرا اینان همان كسانی هستند كه در آیات الهی به ناروا سؤال تراشی كرده و ایراد می گیرند. [3] .
در روایتی دیگر، امام باقر (ع) اختلاف در امور دینی و درگیری بر سر مسایل مذهبی را در میان امت اسلام، مصداقی از عذاب و كیفر الهی دانسته، می فرماید:
مراد از «یلبسكم شیعا» اختلاف در دین و طعن و بدگویی هر گروه نسبت به گروه دیگر است، تا جایی كه خون یكدیگر را می ریزند، و این آیه مربوط به اهل قبله و امت اسلامی است. [4] .
جامعه دور از امامت و ولایت، هر چند جامعه ای كامل و بایسته نیست، اما زمانی كه ملتی به اصل توحید و رسالت پیامبر اكرم (ص) و فروع دین و حشر و قیامت معتقد باشند، ملتی اسلامی است و باید آن را از هجوم كفار و بدخواهان اسلام دور نگاه داشت.
این از جمله خط مشی های سیاسی امام باقر (ع) بود.
آن حضرت چون از سویی پایه های اصولی جامعه ی اسلامی را در معرض تزلزل می دید، و از سوی دیگر، مرزهای مملكت اسلامی را مواجه با حملات بیگانگان و هجوم رومیان می دانست، بر اساس آنچه گفته شد، به حفظ اصل اسلام اهتمام
[ صفحه 148]
ورزید و پیروان خود را از صرف نیرو در مباحث جنجالی و اختلاف برانگیز و تفرقه افكن، نهی فرمود، تا از این طریق جامعه، در برابر كفر جهانی، به صورت یكپارچه و متحد باقی بماند و قادر به دفع حملات دشمن باشد.
در این زمینه می فرمود:
بر شما باد كه از خصومت و درگیری عقیدتی بپرهیزید؛ زیرا چنین مشاجره هایی قلب را فاسد می كند و نفاق را به ارث می گذرد! [1] .
امام (ع) در تعیین مصداق كسانی كه در آیات الهی كنكاش مغرضانه كرده، خداوند آنان را ملامت نموده است می فرماید:
آنان همان كسانی هستند كه در مباحث معرفتی به جدال و درگیری رو می آورند. [2] .
در بیانی دیگر از آن حضرت روایت شده است كه فرمود:
با جدالگران و ستیزه جویان در مباحث عقیدتی، همنشین نشوید؛ زیرا اینان همان كسانی هستند كه در آیات الهی به ناروا سؤال تراشی كرده و ایراد می گیرند. [3] .
در روایتی دیگر، امام باقر (ع) اختلاف در امور دینی و درگیری بر سر مسایل مذهبی را در میان امت اسلام، مصداقی از عذاب و كیفر الهی دانسته، می فرماید:
مراد از «یلبسكم شیعا» اختلاف در دین و طعن و بدگویی هر گروه نسبت به گروه دیگر است، تا جایی كه خون یكدیگر را می ریزند، و این آیه مربوط به اهل قبله و امت اسلامی است. [4] .
[1] اياكم و الخصومة، فانها تفسد القلب و تورث النفاق. حلية الاولياء 3 / 184؛ كشف الغمة 2 / 341.
[2] «الذين يخوضون في آيات الله» هم اصحاب الخصومات. كشف الغمة 2 / 342.
[3] لا تجالسوا اصحاب الخصومات فانهم الذين يخوضون في آيات الله. طبقات ابن سعد 5 / 237.
[4] في قوله تعالي: «او يلبسكم شيعا» و هو اختلاف في الدين و طعن بعضكم علي بعض «و يذق بعضكم بأس بعض» و هو ان يقتل بعضكم بعضا و كل هذا في اهل القبلة. نورالثقلين 1 / 724.